Anna Aaltenrecensies, 19 oktober 2001

Impressies van het Transgender Filmfestival

Paradise Bent In deze vrolijke, soms wat chaotische documentaire leidt Croall ons binnen in de wereld van de Samoaanse genderbenders. Op Samoa, een eiland in de Stille Zuidzee, is het niet ongebruikelijk als jongens zich als meisjes gedragen. Een zoon die zich aangetrokken voelt tot huishoudelijk werk, koken en naaien kan rekenen op zijn moeders goedkeuring. Zij vindt het vooral handig en gezellig, zo'n zorgende nazaat (m/v) om zich heen. Maar ook buitenshuis, in het openbare leven, is de verschijning van de man in vrouwenkleren niet ongebruikelijk. Vooral in de dansshows zijn soms mannen te vinden die, geheel in vrouwenkleding, de ster van de avond zijn. Fa'fafines worden ze genoemd, de jongens die zich als meisjes gedragen. De meeste families hebben wel een neef, oom of zoon die fa'fafine is. Uit historisch onderzoek blijkt dat zij een lange geschiedenis hebben in de Samoaanse cultuur, maar de christelijke missionarissen die het eiland kwamen bekeren moesten natuurlijk niets van ze hebben. Toch zijn ze er nog steeds, binnen de families, in de dansshows en in het straatbeeld.

De documentaire laat zien hoezeer hun bestaan door de Samoanen geaccepteerd is. Maar ook hoe er zich een verschuiving lijkt af te tekenen in de aard van de fa'fafine. Een van de jonge fa'fafines die aan het woord komt is een grote ster in een dansshow. H/zij kleedt zich ook in het dagelijks leven zeer uitdagend vrouwelijk en dit roept ergernis op bij oudere fa'fafines. De kijker krijgt ook te zien dat h/zij een liefdesrelatie heeft met een Australische man die op het eiland werkt. Tijdens het maken van de documentaire gaat h/zij met hem samenwonen. Dit levert problemen op met de werkgever van de Australiër, die uiteindelijk zijn baan verliest. Voor de kijkers is het niet duidelijk in hoeverre dit samenhangt met het uitdagende, wat exhibitionistische karakter van deze ene fa'fafine of met een groeiende maatschappelijke afkeer van de fa'fafine in het algemeen. Ook op Samoa lijkt het paradijs niet te vinden.