Risk Hazekamprecensies, interviews, wetenschap, 28 december 2007

Met positiviteit en energie de puberteit verbeeld

Kael T Block

Ik ontmoette hem op het Transgender Film Festival 2007 in Amsterdam waarna we vrijwel direct besloten om een interview per email te houden. Wat logisch is, gezien zijn aanwezigheid op internet. Naast zijn eigen website en zijn My Space site, levert zijn naam een indrukwekkende hoeveelheid hits op.

Kael

How is it that drag or, indeed, much more than drag, transgender itself enters into the political field? It does this, I would suggest, by not only making us question what is real, and what has to be, but by showing us how contemporary notions of reality can be questioned, and new modes of reality instituted.
Judith Butler “Undoing Gender” 2004, p. 217


XX Boys is zijn meest bekende fotoproject. Kael T Block startte het tijdens zijn eigen FtM-transitie en sindsdien maakt hij foto’s van zichzelf en van andere (jonge) transboys. In het begin organiseerde en financierde hij het project geheel zelf, mede door zijn werk als freelance fotograaf bij bladen als Tetu Magazine en Gus. Block: ‘Ik begon door contact te zoeken met jongens op Friendster en My Space. De meeste reacties kwamen uit Noord Amerika, waar transgenders meer georganiseerd zijn en meer uitkomen voor hun transzijn. Maar nu het project zichtbaarder is geworden, weten mensen over de hele wereld ervan af en willen ze meedoen.’
Ten tijde van ons interview kwam Kael net terug uit Zweden, waar zijn werk onderdeel uitmaakte van een groepsexpositie in het Museum of World Culture in Göteborg en waar hij transboys in Göteborg en Stockholm fotografeerde. Engeland en Spanje zijn de volgende bestemmingen in zijn overvolle schema.

Transpuberteit
Wat fascinerend is aan het XX Boys project is dat het met enorme positiviteit en energie de puberteit in beeld brengt, voor veel mensen juist een zeer onzekere periode. Block legt uit dat hij trans-teenage years laat zien en dat dit een andere tijd is dan de periode tussen de tien en twintig jaar. Block: ‘Een bijzondere periode die als tienertijd kan aanvoelen, omdat je fysieke en emotionele veranderingen doormaakt en omdat je opeens zo jong lijkt.’
Hierdoor wordt het mogelijk om eruit te zien als een tiener, om de rebel spirit te hebben van een tiener, maar tegelijkertijd de vastberadenheid, de wilskracht en de zekerheid tentoon te spreiden van iemand die al zware beslissingen heeft moeten maken.

Math

Vertrouwen winnen
Een ander fascinerend aspect is de openheid van de geportretteerden. Kael T Block moet een meester zijn in het winnen van het vertrouwen van zijn modellen. Het lijkt alsof ze stuk voor stuk heel dichtbij hem staan. En misschien klopt dat wel, gezien het feit dat ze allemaal dezelfde keuze hebben gemaakt in hun leven.
Maar de portretten vertonen meer overeenkomsten. Veel transboys voelen zich blijkbaar net zo aangetrokken tot vuile toiletten, muren vol grafitti en verlaten huizen als hun fotograaf. Block’s verlangen naar ‘lege plekken met sporen van leven’ en ‘beschadigde muren die reliëf geven’ komt ook tot uitdrukking in de manier waarop hij zijn werk presenteert. De meer dan levensgrote foto’s zijn geprint op verschillende vertikale rollen papier die direct op de muur geplakt worden. Het zilvere duct tape dat hij daarvoor gebruikt doet denken aan hechtingen of littekens. Dat het papier niet uit één stuk is geeft nog eens een extra dramatische lading aan de foto’s: alsof het uitdrukking geeft aan het gevoel van de gefotografeerden.

Jamie


Achter de macho-poses
Er schuilt echter een klein gevaar in het gebruik van deze hippe, snelle beeldtaal: de toeschouwer neemt wellicht geen tijd genoeg om de foto’s in al hun complexiteit te lezen. In eerste instantie zie je misschien vooral het overdreven vertoon van mannelijkheid. Maar achter de sterke houdingen en macho-poses zijn vele lagen te ontdekken, tot aan de naakte lichamen van de afgebeelde transboys. En daar ligt ook de kracht van het werk, in onze nieuwsgierigheid naar 'de ander’. Als kijkers moeten we dat wat we weten over deze jongens toevoegen aan wat we zien. Bij elke foto moeten we van voren af aan beginnen met het formuleren van wat we denken te zien.
Het XX Boys project roept vragen op over gender, de maatschappij, individualisme en natuurlijk over het binaire systeem. Kael T Block legt zijn vinger precies op de zere plek: ‘Het binaire systeem over mensen en lichamen is onderdrukkend en tyranniek. Het is fucked up. Ik leg geen verband tussen biologische sekse en sociaal gender of normaal gedrag, houding en seksualiteit. Als je gender ziet als een oneindig continuum van mogelijkheden wordt het een optie, net zoals alle andere dingen. Dan kan het leuk zijn en sexy.’
Kijkend naar al de individuen op de foto’s, voel je de gedrevenheid van de fotograaf; hij weet wat hij wil laten zien. Hij laat ons zijn wonderful world vol jonge transboys zien, spelend met het hele spectrum van hun mannelijkheid.

Platteland
De meest recente foto’s die Block schoot voor het XX Boys project vertonen een opmerkelijke verandering. De nieuwe portretten zijn gemaakt in niet-stedelijke gebieden en laten deze omgeving ook in beeld zien. Hierdoor wordt - bewust of onbewust - de vraag gesteld naar de zichtbaarheid, of misschien zelfs de mogelijkheid, van het leiden van een trans(gender) leven buiten de grote stad. Ook op deze nieuwe foto’s kijken de meeste transboys weer recht in de camera, maar de beelden intrigeren niet meer vanwege de explosie van kleuren, muren vol graffiti of om wat iemand doet met het eigen lichaam (tattoos, piercings etc.). Deze foto’s tonen de XXboys in doorschijnend licht en in houdingen die niet direct een mannelijke of vrouwelijke connotatie hebben. En opeens komen er andere vragen naar boven, zoals het verschil tussen opgroeien op het platteland of in de stad. Deze keuze van locaties openen nieuwe deuren voor het project, niet alleen op het visuele vlak, maar ook inhoudelijk. Block daagt de toeschouwer uit om zijn collectie van XXboys niet alleen te bekijken, maar ook werkelijk te begrijpen.

Elias

Opgaan
De zichtbaarheid van trans-identiteit is van groot belang in onze maatschappij die meer en meer wordt beheerst door het visuele. 'Helaas’ gaan de meeste XXboys door als man/jongen in onze maatschappij: ze gaan op binnen onze geconstrueerde maatschappelijk geaccepteerde grenzen. En zoals bij veel minderheden het geval is, zijn het de extravaganza die het meest zichtbaar zijn en vormen zij het heersende beeld van trans-identiteit.
Het XX Boys project geeft een gezicht aan alle trans-geïdentificeerde jongens: jongens die zich identificeren als trans en als mannelijk/jongen/man. Block: ‘Eén van de belangrijke kwesties voor transjongens is om erkend te worden als man en ook al identificeren velen van ons zich met queer, we zien onszelf niet als genderqueer of genderfluid. We zitten er niet tussenin. Dat is een andere identiteit, één die ook onderzoek en visualisatie verdient, maar het is niet de focus van dit specifieke project.’

Bc

Mythische verhalen
Kael T Block gebruikt zijn persoonlijke portfolio om de queer-identiteit te onderzoeken. Ook daarin creëert hij beelden die opvallen door hun krachtige gebruik van kleur, compositie en licht. Zijn fotografische blik heeft zich duidelijk ontwikkeld gedurende de afgelopen jaren, zijn beelden zijn complexer en diverser geworden. En tegenwoordig experimenteert hij ook met het medium fotografie, bijvoorbeeld door middel van het gebruik van lange sluitertijden of door meerdere opnames over elkaar te maken, wat beweging in de foto suggereert. Maar hij werkt ook met andere technieken, zoals fotocollage. Hoewel de eerste resultaten, puur visueel gezien, nog niet zo sterk zijn als zijn eerdere werk, neemt hij conceptueel gezien opnieuw een stap voorwaarts. Het werk refereert aan eeuwenoude, mythische verhalen waarin gender en identiteit hecht met elkaar verbonden waren. Zijn beelden van, aan de ene kant compleet menselijke en aan de andere kant surreële, bijna bovennatuurlijke wezens, drijven het begrip 'queerness’ tot grote hoogte.

Jessy


Kael T Block’s werk gaat voorbij de grenzen van de foto. Vrijwel elke foto die hij maakt is een statement op zichzelf. Zelfs wanneer hij zijn lens richt op een VIP, zelfs wanneer er geen mens in beeld is, elk beeld gaat over transitie, over het komen van punt A en het gaan naar ...? Juist dat is misschien wel het mooiste van het werk: het vertelt niet waar de weg naartoe gaat.


Risk Hazekamp is fotograaf. Haar werk is te vinden op http://www.riskhazekamp.nl/
Meer informatie over Kael T Block en zijn werk is te vinden op
http://kaeltblock.free.fr
http://www.myspace.com/kaeltblock
http://www.xxboys.net

This article has been published in English on http://www.trans-genderplatform.nl/