Nieuw onderzoek naar welbevinden
Hoe staat het nu met gevoelens van gezondheid en welbevinden bij transgender personen, bij LHBTi’ers in het algemeen? Dat is de vraag in een nieuw onderzoek dat behalve in Nederland ook in België en Schotland is gedaan of wordt gedaan. Voor Nederlandse transpersonen is dit vier jaar geleden voor het laatst onderzocht.
Vanuit de Rijksuniversiteit Groningen en het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (NIVEL) is een nieuw onderzoek gestart naar het psychosociaal welbevinden van LHBTi’ers. In de enquête van de onderzoekers staan onder andere vragen over genderidentiteit en psychosociaal welzijn. Dan gaat het bijvoorbeeld over depressie en suïcidaliteit, over een sociaal netwerk en over gezondheid in het algemeen. Indien dat nodig is, kunnen er met de uitkomsten van het onderzoek maatregelen worden genomen om het psychosociaal welbevinden onder LHBTi’ers te verbeteren.
Dit onderzoek wordt uitgevoerd in samenwerking met de Universiteit Gent en de University of Glasgow. In België is de enquête eerder dit jaar afgenomen en in Schotland gaat het nu ook gebeuren. De onderzoekers hopen inzicht te krijgen in risicofactoren, maar ook beschermende factoren voor suïcidaal gedrag voor LHBTi’ers. Wat is bijvoorbeeld de betekenis van sociale steun? De onderzoekers (Diana van Bergen, universitair docent Pedagogische Wetenschappen op Rijksuniversiteit Groningen, en Derek de Beurs en Kat Clarijs, onderzoekers bij NIVEL) benadrukken dat ze respondenten zoeken ‘in de volle breedte’, dus ook mensen die geen psychische problemen ervaren. Ze willen dan risicofactoren en welzijn van LHBTi’ers in de drie landen vergelijken.
Uit het onderzoek onder Vlaamse LHBTi’ers bleek dat het nog altijd slecht gesteld is met het psychisch welzijn van deze mensen. Ondanks meer kansen, meer aandacht en meer anti-discriminatiewetgeving. Liefst een kwart heeft al minstens één poging tot zelfdoding ondernomen. Bij transgender personen is dat zelfs 38,7 procent. Bijna 80 procent van hen heeft ooit zelfdoding overwogen. Alarmerende cijfers, nog steeds. Volgens het Belgische onderzoek zijn risicofactoren het in aanraking komen met homofoob en transfoob geweld, de reactie van ouders bij een coming-out en de bereidheid tot het zoeken van psychische hulp. Çavaria, koepel van LHBT-verenigingen, drong in een reactie aan op speciale campagnes voor zelfdodingspreventie. En onderzoekers van de Universiteit Gent pleiten voor een veilig klimaat voor LHBTi’ers in het algemeen.
Psychisch welbevinden van LHBT’ers is wel eerder onderzocht. Over transgender personen verscheen in 2012 het rapport van het Sociaal Cultureel Planbureau: Worden wie je bent (Het leven van transgenders in Nederland). Dat onderzoek, van prof. dr. Saskia Keuzenkamp, was gebaseerd op een enquête waaraan toen ruim 450 transgender personen meededen, twee derde als man geboren en een derde als vrouw. Daaruit bleek onder meer dat veel respondenten niet of slechts gedeeltelijk uit de kast zijn. Eenzaamheidsgevoelens zijn veel sterker dan bij Nederlanders in het algemeen. Ruim de helft van de respondenten had psychische problemen en 14% was ernstig psychisch ongezond te noemen. Meer dan twee derde van de respondenten had er ooit aan gedacht om uit het leven te stappen, een cijfer dat veel hoger is dan bij LHB’ers. Veel van de respondenten voelden zich ook niet veilig. Hoewel een onderzoek van Transgendernetwerk Nederland dat algemene gevoel van onveiligheid vorig jaar bevestigde, is er vier jaar later gezien alle aandacht mogelijkerwijze veel veranderd.
Dat zou moeten blijken uit dit onderzoek in Nederland. Een onderzoek waar ook expliciet mensen met intersekse conditie bij worden betrokken. Er zijn voorzover bekend geen cijfers bekend over psychisch welbevinden bij deze groep, maar vermoeden is dat onder meer de diagnose, het taboe en de schaamte over deze conditie gepaard gaat met een verminderd welbevinden.
De vragenlijst richt zich tot personen vanaf 18 jaar die een niet-heteroseksuele oriëntatie hebben, zichzelf als transgender beschouwen en/of mensen met intersekse conditie. Het gaat om mensen die in Nederland wonen. De onderzoekers willen voor een goed resultaat ten minste duizend respondenten bereiken. Het invullen van de enquête duurt ongeveer 25 minuten. Ter compensatie maken deelnemers kans op één van vier cadeaubonnen ter waarde van 50 euro. De enquête is hier te vinden.
